Dit wordt vermoedelijk een minder gestructureerde blogpost, het zijn gedachten die ik al langer in mijn hoofd probeer te structureren maar waar ik niet helemaal uitkom. Verschillende losse ‘brain-farts’ die wel grotendeels rond een zelfde thema draaien, gezondheid gerelateerd zowel op persoonlijk als professioneel vlak.
Soms zeg ik wel eens: de beste dokter, die maakt zichzelf overbodig. Het is natuurlijk te kort door de bocht om nu te zeggen dat ziekte of ziek zijn altijd te voorkomen is. Dat is zeker niet waar, er zijn genoeg zaken die je niet zelf in de hand hebt en onder de noemer brute pech vallen of bijvoorbeeld aangeboren of genetisch bepaald zijn. Maar een groot (en steeds groter wordend?) deel van aandoeningen worden veroorzaakt of minstens sterk beïnvloed door omgevingsfactoren en leefstijl. En hoewel veel mensen zich hier toch enigszins van bewust zijn, valt het niet te ontkennen dat de epidemie van zogenaamde welvaartsziekten niet kleiner wordt. Op vakantie heb ik net VET belangrijk uitgelezen, een boek geschreven door 2 endocrinologen en obesitas experts die de rol van vet en overgewicht helder en wetenschappelijk onderbouwd toelichten. Zeer interessant leesvoer. Zo geeft overgewicht, dat vaak al op jonge leeftijd begint, een serieus risico op insulineresistentie en diabetes type 2, hart en vaatziekten en verschillende soorten kanker.
Wat heeft dat nu met mij en mijn blog te maken? Zelf had ik rond m’n 35e door dat het de verkeerde kant op ging. De broekmaat die van 32 richting 34 ging. De vetkwabbels en buik waarvan de echtgenote toch commentaar op begon te geven. De belabberde conditie. De hoge rust hartslag en bloeddruk. Zoals velen met een klein bierbuikje afgestudeerd. Een sedentaire levensstijl, zowel op het werk als thuis. Vaak verleid door lekker eten, niet echt het Bourgondische elk weekend uitgebreid op restaurant gaan, maar veelal gewoon junkfood, chips, snoep en frisdrank. Een jonge papa die nadat hij 10 minuten met z’n peuters heeft gespeeld terug in de zetel wil ploffen…
Ik voelde dat dat niet goed was, dat er iets moest veranderen en ben beginnen sporten. Nu lukte die start to run wel. Geleidelijk aan begon ik sporten echt leuk te vinden en deed ik het bijna dagelijks en zo werd mijn conditie beter en gingen mijn gewicht, vetpercentage, rusthartslag en bloeddruk omlaag. Ik voelde me fitter, energieker, blijer. En de omgeving merkte dat ook op.
De voorbije jaren is er een beweging ontstaan die in Nederland onder de noemer leefstijlgeneeskunde en positieve gezondheid valt. Zo komt er steeds meer aandacht voor preventie. Onbewust was ik hier zelf dus ook mee gestart en gaandeweg heb ik bewust zelf ook meer en meer interesse in dit soort onderwerpen. Niet dagelijks, maar ik ben hier toch op een of ander manier mee bezig. Podcasts, boeken, artikels op websites. Vanuit deze optiek heb in de eerste lockdown de Plant-based nutrition course van de Amerikaanse Cornell universiteit met succes volbracht. Het trekt mijn aandacht en ondertussen heb ik zo enigszins stiekem op m’n eentje toch een hele achtergrondkennis opgebouwd en nu zit ik met een geregeld terugkerende gedachte dat ik daar iets mee wil doen maar ik heb geen idee wat…
Hier splitsen m’n hersenspinsels even twee kanten op. Eerst het ene idee even toelichten:
Ja, allemaal goed en wel Stoffel, jouw verhaal over gezondheid, leefstijl, voeding, sport etcetera. Maar eh, zou je niet eerst zelf het goede voorbeeld geven? Ondanks het feit dat ik van m’n zwaarste 82kg nu redelijk stabiel rond de 71kg zit, voel en vind ik mezelf nog steeds te vet. Puur objectief bevinden zowel mijn buikomtrek, bmi als vetpercentage zich mooi binnen de norm. Maar ik ben (nog) niet blij met wat ik in de spiegel zie. Niet dat ik er van wakker lig of dat het een obsessie wordt. Ik liep de voorbije week ook ongecompliceerd in een short rond aan het zwembad, daar niet van. Maar ik bedenk me dan dat ik er niet uitzie als iemand die dagelijks sport en betere middenmoot triatlon resultaten neerzet. Is dat erg? Ben ik teveel beïnvloed door alle perfect gepolijste en geselecteerde instagram posts die dagelijks voorbij geswipet worden? Of zijn die love handles en het teveel aan subcutaan vet dat elke spiercontour en sixpack verhult toch nog een probleem? Waarom vind ik dat erg? Wil ik er stiekem ook niet insta perfect uitzien? Wil ik gezond en fit mijn 5e decade aanvangen? Voor het te laat is mijn gezondheid optimaliseren, de kans op een hartaanval verminderen, insulineresistentie uit de weg gaan? Ook met een normaal gewicht en sport kan je stiekem toch slecht bezig zijn. Is het niet hoog tijd om de theoretische kennis ook eens daadwerkelijk toe te passen? Te stoppen met dat dagelijks blikje cola zero, niet thuis komen en snel even in de chips kast te graaien. Waarom hebben we thuis eigenlijk een te goed gevulde chips, koeken en snoep kast? Waarom laat ik mijn gezin toe om eigenlijk te regelmatig die haribo zak of Kruidvat puntzak te verorberen en waarom doe ik daar zeer bewust ook gewoon goed aan mee? Waarom is het zo lastig om te practicen what you preach? In mijn hoofd gaat het om beide bovenstaande factoren: ja ik zou er graag wat getrainder, gespierder, sportiever uitzien en ja ik wil bewust mijn ouder wordend lichaam een zo goed mogelijke uitgangspositie geven voor mijn tweede levenshelft. OMG ik heb gewoon een midlifecrisis… 😀
Ok, de tweede gedachtenstroom:
Ik doe mijn werk graag, maar ik ben er niet verliefd op. Ik ga zeker niet tegen mijn zin werken, en ik kan wel degelijk enthousiast worden over bepaalde ontwikkelingen of nieuwigheden in mijn vakgebied. Maar ik ben er niet door gepassioneerd om het zo te zeggen. Ik merk dat ik er om een of andere reden mijn ei niet helemaal in kwijt kan. Heb er met de echtgenote en zelfs een loopbaan coach al over gesproken. Ik ken mezelf en mijn karaktereigenschappen redelijk goed. Ik ben me er goed van bewust dat ik geen super ambitieus persoon ben, geen ondernemer, liever lui dan moe, een uitsteller, meester procrastinator, geen echte doorzetter, een underachiever. Of toch zeker als iets me niet voor de volle 100% boeit of uitdaagt. Ik ben snel op zaken uitgekeken. Ontdek graag nieuwe dingen en stort me er dan helemaal op. Ik heb dan de gave om me relatief snel in iets te kunnen verdiepen en een zeker niveau te bereiken met minimale moeite, alleen ontbreekt me dan meestal het doorzettingsvermogen om net dat stapje verder te zetten en ergens in uit te blinken of excelleren. Vandaar ook ‘maar’ de betere middenmoot, en geen podiumambities. Vaak ben ik dan ook snel op iets uitgekeken. omdat het toch niet echt m’n ding is? Omdat het me niet meer interesseert? Of omdat ik merk dat ik er toch wel wat moeite voor moet doen om ergens beter in te worden. All the gear but no idea zeggen ze in het Engels wel eens. Dat is een gevoel dat me dan wel eens bekruipt. Goed, waarom schrijf ik dit nu eigenlijk? Mijn werk, juist ja. Ik doe het graag, maar ik vind er zo geen uitdaging in. Medisch specialist worden was geen gemakkelijk traject en is niet voor iedereen weggelegd, maar ik zeg wel eens vaker dat medisch specialist zijn niet zo moeilijk is. Uiteindelijk doe je er lang over om over 1 specifiek klein gebied heel veel te weten. Een beetje denigrerend gezegd leer je een truukje en pas je dat uiteindelijk bijna op automatische piloot toe. 90-95% van het werk is routine, dat zal wel in alle jobs zo zijn, maar nu ik 10 jaar werk, is het merendeel van mijn werk laagcomplexe routine. Hoe zorg ik er nu voor om mijn werk, mijn job, mijn professionele carrière, het ding waar je toch een groot deel van je tijd mee doorbrengt interessant en uitdagend te houden? (Toch een mid-life crisis?) Ik voel geen burn-out opkomen, maar ik wil een bore-out vermijden. Moet ik dan ergens anders gaan werken? Eens solliciteren in een universitair ziekenhuis waar minder routine is? Dan denk ik gelijk aan de praktische bezwaren van werkuren, woon werk verkeer, etcetera. Het comfort van hoe we thuis werk en gezin goed geregeld hebben. Het mooie inkomen dat ons toelaat comfortabel te leven. Of moet ik een uitdaging zoeken naast mijn werk? Dat doe ik deels al door mijn sporten. Of moet ik misschien de twee combineren en iets extra’s doen? Iets met sport-gezondheid-geneeskunde-diagnostiek. Dat laatste ben ik meer en meer aan het overwegen, en ook hier komen mijn gedachten op een tweesprong hoewel er toch wel raakvlakken zijn.
Wat interesseert me vaak in het sportgerelateerde? Cijfers, analyse, weten hoe en waarom iets werkt hoe het werkt. Op welke manier train je het beste? Wat zijn exact je hartslagzones? Hoe evolueert je VO2max? VLamax? Wat is lactaat? Pyruvaat? Spieroxygenatie? Wat gebeurt er met je suikerwaardes tijdens een inspanning? Wat doet de inname van een gel? Van merk a of merk b? De fysiologie van het menselijk lichaam en tijdens sporten in het bijzonder is zo fascinerend.
In mijn dagelijks werk doe ik veel inspanningstesten. Niet bij sporters weliswaar, maar bij oudere mensen, mensen met klachten die mogelijk een cardiologische oorzaak hebben of mensen met reeds bekende hartproblemen. En dat testen is leuk en interessant. Iemand aanmoedigen om ervoor te gaan en vervolgens ook te achterhalen waarom iemand klachten heeft of krijgt. Mezelf testen vind ik, hoewel ik het niet vaak doe, ook super interessant. Maar het testen laat ik aan de coach over. Ondanks mijn herhaalde vragen komt eigenlijk steeds hetzelfde antwoord: eerst meer regelmaat in de training Stoffel, anders heeft dat allemaal geen zin, van testen word je niet beter. Het heeft geen zin om je exacte lactaatdrempel te kennen als je niet regelmatig traint. (Hier komt dus weer dat gebrek aan doorzettingsvermogen kijken, liever lui dan moe, toch nog…)
Maar goed, iets met testen enzo lijkt me wel heel leuk om te doen. Ja maar dat is behoorlijk vaag eh Stoffel…
Bon, tijdens het testen op het werk zie ik een heel grote groep patiënten met ‘dyspnoe d’effort’. Een gebrek aan conditie, van het minste buiten adem geraken. De trap nemen en boven staan hijgen. Vaak worden deze mensen door zowel de longarts als de cardioloog nagekeken, en met een dubbel gevoel verlaten deze mensen zo vaak de spreekkamer: goed nieuw meneer/mevrouw, de longfunctie is goed, en het hart is in orde. Geen vernauwingen, alles in orde! Maar het probleem is niet opgelost. deze mensen blijven zitten met de benauwdheid en de invloed die dit heeft op hun dagelijks functioneren en levenskwaliteit. Hoe vaak hoor ik niet: “ja dokter, het is zo van lieverlee gekomen, ik kan niet meer doen wat ik wil, het lichaam wil niet meer mee maar ik wil nog zoveel, vroeger ging dat zo vlot en nu moet ik bij de minste inspanning 5 minuten bekomen”. Vaak zie je dan ook een combinatie verschillende risicofactoren zoals overgewicht, verhoogd cholesterol, verhoogde bloeddruk, diabetes, COPD, OSAS, … een beetje vanalles wat het je lichaam moeilijk maakt.
Hoe komt dat? En hoe komt het dat mensen het zo moeilijk hebben om leefstijl aanpassingen te doen, als je al ziet dat ik het met mijn medische achtergrond, interesse en sporten er het al moeilijk mee heb. Hoe kunnen we die mensen beter helpen? Moeten we gewoon aanvaarden dat de leeftijd z’n tol eist? Maar vaak zijn dit ook zestigers of vijftigers. Kunnen we deze mensen niet beter testen? Of begeleiden? Maar wat kan ik hier vanuit mijn specialisme mee doen? Zijn er al geen collega’s die dit probleem aanpakken? Moet ik me toch niet een beetje omscholen? Ik kan mezelf niet gewoon uitroepen als expert op dit vlak omdat ik er wat over gelezen heb? Dan zou er een serieus imposter syndroom opduiken vrees ik…
Een van de zaken die ik zo recent ben tegengekomen terwijl ik al surfend vanalles aan het uitzoeken en nalezen was, is CPET. Cardiopulmonary exercise testing. Iets wat ik al wel langer ken, maar me zo nog niet in verdiept had. Eigenlijk een soort combinatie van de ‘gewone’ fiets testen die ik bij de cardiologie patiënten doe en een goede VO2max test die sporters doen. Een test die ontzettend veel informatie kan geven indien goed uitgevoerd en goed geïnterpreteerd. En iets waar ik me nu nog wat verder in ga verdiepen. Los van de basiscursus sportgeneeskunde die ik in het voorjaar ga volgen.
Dit stuk is nu al langer geworden dan gedacht en er zit nog niet echt een duidelijke lijn in, maar het vliegtuig gaat zo landen 🙂
Wordt vervolgd!